Dương lịch là loại lịch dựa theo gì? Hiện nay các nước quốc gia trên thế giới đã sử dụng rất nhiều cách tính thời gian khác nhau. Tuy nhiên trong số đó có 3 loại phổ biến nhất đó là: Dương lịch, âm lịch và âm dương lịch. Trong đó Việt Nam thường sử dụng loại “âm lịch” hay còn gọi là nông lịch.
Dương lịch cũng là một lịch khá phổ biến ở Việt Nam. Nhưng không phải ai cũng có thể hiểu được hoàn toàn Dương lịch là gì? Dương lịch là loại lịch dựa theo những yếu tố nào? Ngay sau đây giacmoso.com sẽ giải đáp thắc mắc đó cho bạn nhé!
Nguồn gốc, mục đích của lịch
Trước khi tìm hiểu Dương lịch là loại lịch dựa theo những yếu tố nào thì ta cần phải biết nguồn gốc của của Lịch. Từ đó mới có thể biết được rõ ràng về những thông tin liên quan tới Dương lịch.
Lịch – Calendar có nguồn gốc là tiếng La-tinh Calendarium ( trong tiếng La Mã cổ) có nghĩa là “sổ nợ”. Ngày xưa, những người vay mượn tiền đều phải trả cho chủ nợ tiền lại vào đầu các tháng. Vì vậy, theo thời gian thì cuốn sổ này đã trở thành lịch đo thời gian. Hay đúng hơn, lịch chính là một hệ thống để gọi tên các chu kỳ thời gian. Thông thường, lịch sử dụng đơn vị là ngày.
Ngoài ra lịch còn là một vật liệu (giấy,…) dùng để minh họa các mốc thời gian. Đây cũng chính là công dụng phổ biến nhất của lịch. Luật thường dùng để biểu thị một số danh sách các việc làm, sự kiện đã được lập kế hoạch từ trước. Ví dụ như: lịch xét xử, lịch học, lịch làm việc,…
Dương lịch là loại lịch dựa theo gì?
Dương lịch là loại lịch mà ngày tháng của nó chỉ ra vị trí của Trái đất trong quỹ đạo xoay quanh mặt trời. Hay nói cách khác, Dương lịch là sự thể hiện vị trí biểu kiến của Mặt Trời trên thiên cầu.
Dương lịch là nói trong ngôn ngữ giao tiếp thông thường của người Việt hiện nay. Còn Dương lịch nói chung là để chỉ lịch Gregory. Mặc dù, trên thực tế đã xuất hiện rất nhiều loại lịch khác nhau có cách thức tính toán như loại lịch này.
Ta có thể thấy Dương lịch là loại lịch dựa theo ngày của mặt trời. Một ngày sẽ xuất hiện bình minh và hoàng hôn sau đó là buổi đêm. Hoặc một số nơi có thể xuất hiện hai lần hoàng hôn hay hai lần bình minh kế tiếp nhau. Điển hình là các khu vực tại các cực trên trái đất.
Trong độ dài chuyển tiếp của bình minh và hoàng hôn có thể có sự chênh lệch về thời gian trong năm. Hoặc có thể thời gian được xác định là một ngày dựa trên trung bình của các ngày mặt trời khác. Vì vậy, các ngày sử dụng Dương lịch là những ngày có chu kì ngày mặt trời như vậy.
Trước khi có được Dương lịch hoàn chỉnh như ngày nay, đã có rất nhiều giai đoạn phát triển khác nhau. Vậy thì quá trình hình thành nên lịch này như thế nào? Làm sao để biết Dương lịch là loại lịch dựa theo nào? giacmoso.com sẽ vén màn bật mí cho bạn ngay sau đây.
Các lịch Julius và lịch Gregory
Từ thời phồn vinh của Cộng Hòa La Mã, Dương lịch Julius đã được chấp thuận là loại lịch phổ biến nhất. Số ngày trong tháng của lịch này dài hơn so với chu kỳ của mặt trăng. Vì thế, lịch Julius không được sử dụng để theo dõi quá trình thay đổi của mặt trăng. Tuy nhiên loại lịch này có thể theo dõi sự thay đổi của các mùa trong năm.
Mỗi năm ở trong lịch dài khoảng 365 ngày. Ngoại trừ 4 năm sẽ có 1 năm nhuận, năm này có 366 ngày. Vì thế nếu tính trung bình của lịch Julius, 1 năm có tổng cộng là 365,25 ngày.
Tuy nhiên, năm chí tuyến của trái đất nhỏ hơn con số này một chút. Trên thực tế nó xấp xỉ 365,24022 ngày. Vì thế, lịch này mặc dù có độ chậm không lớn nhưng chúng sẽ có sự chênh lệch dần theo các mùa.
Đó là lý do mà lịch Gregory đã được chấp thuận ở hầu hết các quốc gia của phương Tây. Từ những năm 1582 cho đến sau này, đây là loại lịch phổ biến, thông dụng nhất trên thế giới.
Đáng chú ý nhất trong lịch sử của thế giới, đế chế Nga đã từ chối thay đổi từ lịch Julius sang lịch này. Đến tận sau Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917, người ta mới sử dụng loại lịch này. Vì vậy, trong những tư liệu lịch sử của Nga thường có chú thích về loại lịch này và số liệu ở bên dưới.
Một số loại lịch khác đang phổ biến
Ngoài tìm hiểu Dương lịch là loại lịch dựa theo gì ở bên trên thì trên thế giới cũng sử dụng rất nhiều loại lịch khác nhau. Mỗi loại lịch đều dựa theo những yếu tố đặc biệt.
Hầu hết trong số chúng đều không có sự chênh lệch quá nhiều. Vậy thì những loại lịch đó là gì? Ngay sau đây hãy cùng giacmoso.com tìm hiểu nhé!
Âm lịch – Lịch mặt trăng
Không phải các loại lịch đều sử dụng năm của mặt trời làm đơn vị quy chuẩn. Ví dụ như Dương lịch là loại lịch dựa theo năm của mặt trời. Âm lịch chính là một trong những loại lịch sử dụng một số yếu tố khác. Trong đó, các pha trong chu kỳ của mặt trăng là đơn vị tính ngày của loại lịch này.
Tuy nhiên, Âm lịch không có phần thập phân hữu tỉ của đội dài năm. Đó là lý do âm lịch thuần thúy đã bị sai lệch và thay đổi đối với một số mùa.
Mặc dù vậy, lịch Âm vô cùng chuẩn xác đối với một số hiện tượng khác nhau. Ví dụ như thủy triều cũng được dựa trên loại lịch này. Ngoài ra Âm lịch được gọi là lịch khổ nhất đã từng phát minh bởi loài người.
Những người Cro-Magnon được coi là nhà phát minh ra Âm lịch vào khoảng 32.000 năm TCN. Bên cạnh đó Âm Dương lịch cũng là một loại biến thái của Âm lịch này.
Âm dương lịch – Lịch tiết khí trung khí.
Đây là một loại lịch đã được gắn bó trong cuộc sống của chúng ta hiện tại. Bên cạnh Dương lịch là loại lịch dựa theo năm của mặt trời, Âm Dương lịch có 12 tiết khí và 12 trung khí thay phiên nhau tuần.
Trong đó là: Lập Xuân, Vũ Thủy, Kinh Chập, Xuân Phân, Thanh Minh, Cốc Vũ. Lập Hạ, Tiểu Mãn, Mang Chủng, Hạ Chí, Tiểu Thử, Đại Thử. Lập Thu, Xử Thử, Bạch Lộ, Thu Phân, Hàn Lộ, Sương Giáng. Lập Đông, Tiểu Tuyết, Đại Tuyết, Đông Chí, Tiểu Hàn, Đại Hàn.
Mỗi một ngày được liệt kê đều có ý nghĩa về mặt thời tiết. Ngày này thường cắt nhau từ khoảng 14 đến 16 ngày. Cụ thể là ngày Đông Chí sẽ rơi vào 21/12 hoặc 22/12 Dương lịch. Và bắt buộc phải rơi đúng vào tháng 11 Âm lịch. Ngoài ra, ngày Tết Nguyên Đán sẽ vào khoảng từ 21/01 đến 19/02 tùy thuộc vào ngày Đông Chí.
Lịch tài chính – Lịch sử dụng tại các tổ chức
Ngoài những lịch trên, lịch tài chính cũng là một trong những lịch thông dụng. Nếu Dương lịch là loại lịch dựa theo năm của mặt trời, lịch tài chính được cố định ở một con số cụ thể của tuần.Việc này làm này để thuận tiện so sánh các tháng với nhau.
Ngoài ra, còn được so sánh được năm này với năm khác. Ví dụ như tháng một luôn luôn có chính xác là 5 tuần, kế tiếp tháng hai sẽ có 4 tuần, và tháng ba sẽ có 4 tuần,…
Tuy nhiên, loại lịch này cần phải bổ sung tuần thứ 53 sau 5 đến 6 năm. Nó có thể được thêm vào những tháng ở trong năm hoặc không. Bởi vì điều này còn phụ thuộc vào một số tổ chức khác nhau. Theo đó có một tiêu chuẩn quốc tế để xác định được điều này (tuần ISO).
Loại lịch đang được sử dụng phổ biến nhất
Lật được sử dụng rộng rãi nhất đến nay là Dương lịch Gregory. Trên thực tế loại lịch này đã trở thành tiêu chuẩn của quốc tế. Ngoài ra, còn được sử dụng rộng rãi trên khắp toàn thế giới cho các mục đích thông thường. Bao gồm cả những quốc gia trước đây sử dụng loại lịch riêng biệt. Bởi vì Gregory – Dương lịch dựa theo năm của mặt trời chuẩn xác nhất.
Bên cạnh đó còn có lịch Hồi Giáo, đây là loại lịch được sử dụng cho những người theo Đạo Hồi. Ngoài ra còn có lịch Trung Quốc, Hêbơrơ, Hindu và Julius cũng được sử dụng với mục đích tôn giáo hoặc xã hội.
Nói tóm lại rằng, lịch Gregory loài loại lịch phổ biến nhất. Tuy nhiên vẫn còn một số lịch khác được sử dụng nhằm các mục đích khác nhau. Bạn có cảm thấy hài lòng với những thông tin Dương lịch là lịch dựa theo điều gì không? giacmoso.com đã chia sẻ cho bạn những tư liệu để bạn tham khảo rồi đó. Cảm ơn bạn đã đồng hành cùng chúng tôi trong bài viết này!